ความหมายของ ศิลปะไทย
ศิลปะไทย เป็นเอกลักษณ์ส่วนหนึ่งของวัฒนธรรมไทยที่มีความหลากหลาย โดยการรวบรวมความรู้และความเชื่อทางศาสนา ภูมิปัญญาท้องถิ่น และความเป็นตัวตนของชาวไทยลงในผลงานศิลปะต่างๆ ภายใต้ความสวยงามที่แตกต่างกันไปในแต่ละชิ้นงาน เพื่อนำมาบ่งบอกถึงประวัติศาสตร์ ความเชื่อ และความคิดเห็นของชุมชนในแต่ละสมัย ทำให้ในปัจจุบันเราพบเห็นงานประดิษฐ์หรือสิ่งประดิษฐ์ได้ตามสถานที่ต่างๆ รวมถึงพิพิธภัณฑ์และงานจัดแสดงนิทรรศการที่เป็นแหล่งรวมงานศิลปะไทยร่วมสมัย
ประวัติความเป็นมาของศิลปะไทย ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน
ศิลปะไทยมีหลากหลายรูปแบบและหลายสมัย แต่ละสมัยมีเอกลักษณ์เฉพาะตัวที่สะท้อนถึงวิถีชีวิต ความเชื่อ วัฒนธรรม ประเพณี และศาสนาของคนไทยในแต่ละยุคสมัย โดยสามารถแบ่งออกเป็น 6 สมัยหลัก ได้แก่
- สมัยทวาราวดี (พ.ศ. 1200 – พ.ศ. 1600)
ศิลปะทวารวดีได้รับอิทธิพลจากศิลปะอินเดียเป็นอย่างมาก มีลักษณะเด่นที่เน้นความสง่างามและยิ่งใหญ่ ตัวอย่างผลงานศิลปะสมัยทวารวดี ได้แก่ พระพุทธรูปปางสมาธิ ที่เมืองอู่ทอง
- สมัยศรีวิชัย (พ.ศ. 1200 – พ.ศ. 1800)
ศิลปะศรีวิชัยได้รับอิทธิพลจากศิลปะอินเดียและศิลปะจีนเป็นอย่างมาก มีลักษณะเด่นที่เน้นความอ่อนช้อยและวิจิตรบรรจง ตัวอย่างผลงานศิลปะสมัยศรีวิชัย ได้แก่ พระพุทธรูปปางมารวิชัย ที่วัดพระสิงห์วรมหาวิหาร
- สมัยลพบุรี (พ.ศ. 1600 – พ.ศ. 1800)
ศิลปะลพบุรีได้รับอิทธิพลจากศิลปะอินเดียและศิลปะเขมรเป็นอย่างมาก มีลักษณะเด่นที่เน้นความใหญ่โตและแข็งแรง ตัวอย่างผลงานศิลปะสมัยลพบุรี ได้แก่ เทวรูปพระนารายณ์ ที่ปราสาทหินพิมาย
- สมัยสุโขทัย (พ.ศ. 1800 – พ.ศ. 2089)
ศิลปะสุโขทัยได้รับอิทธิพลจากศิลปะอินเดียและศิลปะเขมรเป็นอย่างมาก แต่มีการพัฒนารูปแบบของตนเองที่มีลักษณะเฉพาะตัวมากขึ้น มีลักษณะเด่นที่เน้นความเรียบง่ายและสง่างาม ตัวอย่างผลงานศิลปะสมัยสุโขทัย ได้แก่ พระพุทธรูปปางลีลา ที่วัดพระศรีรัตนมหาธาตุ
- สมัยอยุธยา (พ.ศ. 1893 – พ.ศ. 1310)
ศิลปะอยุธยาได้รับอิทธิพลจากศิลปะอินเดียและศิลปะจีนเป็นอย่างมาก มีลักษณะเด่นที่เน้นความวิจิตรบรรจงและยิ่งใหญ่ ตัวอย่างผลงานศิลปะสมัยอยุธยา ได้แก่ พระพุทธรูปปางประทานพร ที่วัดพระแก้ว
- สมัยรัตนโกสินทร์ (พ.ศ. 2325 – ปัจจุบัน)
ศิลปะรัตนโกสินทร์ได้รับอิทธิพลจากศิลปะตะวันตกเป็นอย่างมาก แต่ยังคงรักษาเอกลักษณ์ของตนเองไว้ มีลักษณะเด่นที่เน้นความอ่อนช้อยและวิจิตรบรรจง ตัวอย่างผลงานศิลปะสมัยรัตนโกสินทร์ ได้แก่ พระพุทธรูปปางสมาธิ ที่วัดพระแก้ว
ที่มาภาพ : https://th.wikipedia.org/wiki/จิตรกรรมไทย
ที่มาภาพ : https://jerrysartaramastores.com/tag/ศิลปะไทย/
ประเภทของศิลปะไทย
ศิลปะไทยมีอะไรบ้าง สามารถแบ่งออกได้ 2 ลักษณะ คือ วิจิตรศิลป์ และประยุกต์ศิลป์ โดยมีรายละเอียดดังนี้
วิจิตรศิลป์ (Fine Arts) หมายถึง งานศิลปะที่มุ่งเน้นความงดงามและคุณค่าทางสุนทรียะมากกว่าประโยชน์ใช้สอย วิจิตรศิลป์มักถูกแบ่งออกเป็น 7 สาขาหลัก ได้แก่
ประยุกต์ศิลป์ (Applied Art) หมายถึง งานศิลปะที่มุ่งเน้นไปที่ประโยชน์ใช้สอยมากกว่าความสวยงาม มักถูกนำมาใช้เพื่อตกแต่งสิ่งของต่างๆ ในชีวิตประจำวันของเรา โดยสามารถแบ่งออกเป็น 4 สาขาหลัก ได้แก่
- พาณิชย์ศิลป์
- มัณฑนศิลป์
- อุตสาหกรรมศิลป์
- หัตถศิลป์
คุณค่าของศิลปะไทย
ศิลปะไทยเป็นมรดกทางวัฒนธรรมอันล้ำค่าของชาติไทย สะท้อนให้เห็นถึงภูมิปัญญาและฝีมือของช่างชาวไทยที่สืบทอดกันมายาวนาน ทำให้ศิลปะไทยมีคุณค่าในหลายด้านดังนี้
- เก็บสะสมวัตถุมงคล: ศิลปะไทยเป็นที่เก็บรวบรวมวัตถุมงคลทางศาสนาและวัฒนธรรม ตั้งแต่สถานที่ที่งดงามไปจนถึงงานศิลปะประยุกต์ ทุกชิ้นงานมีความหมายและค่านิยมทางวัฒนธรรมที่สำคัญ
- วัฒนธรรมและความเป็นไทย: ศิลปะไทยสะท้อนและสืบทอดวัฒนธรรมไทย ทั้งในด้านความเชื่อ ประเพณี และสิ่งสำคัญของชุมชน สร้างเสน่ห์ที่เป็นเอกลักษณ์และน่าอัศจรรย์ที่จะทำให้คนไทยรู้สึกถึงความเป็นตัวตนของตน
- นิยายและวรรณกรรม: ศิลปะไทยเป็นแรงบันดาลใจให้กับการเขียนนิยายและวรรณกรรมไทย การใช้คำล้ำค่าในการบรรยายงานศิลปะทำให้ผลงานดังกล่าวมีความสมบูรณ์และสร้างความตื่นเต้นให้กับผู้อ่าน
- เศรษฐกิจและการท่องเที่ยว: ศิลปะไทยมีบทบาทสำคัญในการส่งเสริมเศรษฐกิจประเทศ ผ่านการนำไปใช้ในอุตสาหกรรมและการท่องเที่ยว เช่น การผลิตงานศิลปะประยุกต์เพื่อสินค้าขาย และการดึงดูดนักท่องเที่ยวมาเยือนเพื่อชมงานศิลปะและวัฒนธรรมไทย
การอนุรักษ์และสืบทอดศิลปะไทย
- สนับสนุนศิลปินไทย: ศิลปินไทยเป็นผู้ที่สร้างสรรค์ผลงานศิลปะไทย เราสามารถสนับสนุนศิลปินไทยได้โดยการชมผลงานศิลปะไทย ซื้อผลงานศิลปะไทย และบริจาคเงินให้กับองค์กรที่สนับสนุนศิลปินไทย
- ส่งเสริมงานหัตถกรรมไทย: งานหัตถกรรมไทยเป็นงานฝีมือที่สืบทอดกันมายาวนาน เราสามารถส่งเสริมงานหัตถกรรมไทยได้โดยการซื้อสินค้าหัตถกรรมไทย เยี่ยมชมแหล่งผลิตหัตถกรรมไทย และเรียนรู้เกี่ยวกับวิธีการทำหัตถกรรมไทย
- เผยแพร่ความรู้เกี่ยวกับศิลปะไทย: เราสามารถเผยแพร่ความรู้เกี่ยวกับศิลปะไทยแก่ประชาชนทั่วไปได้โดยการจัดกิจกรรมเกี่ยวกับศิลปะไทย เขียนบทความเกี่ยวกับศิลปะไทย และจัดนิทรรศการศิลปะไทย
การอนุรักษ์และสืบทอดศิลปะไทยเป็นหน้าที่ของคนไทยทุกคน เราทุกคนสามารถมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์และสืบทอดศิลปะไทย โดยการร่วมมือกันทำให้ศิลปะไทยคงอยู่คู่ชาติไทยต่อไป
บทสรุป
ศิลปะไทยเป็นทรัพย์สินทางวัฒนธรรมที่เป็นเอกลักษณ์และมีความหลากหลายสะท้อนให้เห็นความเจริญรุ่งเรืองของชาติไทยตั้งแต่ในอดีตจนถึงศิลปะไทยในปัจจุบัน ไม่ว่าจะเป็นสถาปัตยกรรม จิตรกรรม ประติมากรรม และงานศิลป์อื่นๆอีกมากมาย ที่สื่อถึงความเป็นศิลปะไทย ดังนั้นการอนุรักษ์วัฒนธรรมไทยจึงเป็นสิ่งสำคัญที่คนไทยต้องสืบสานต่อไปในอนาคต
